1. KEPUTUSAN MENGEJUT TERHASIL
dalam analisis akhir manifesto parti-parti politik apabila buat pertama kali
sejak BN ditubuhkan, kuasa negara dalam Manifesto mereka jatuh di belakang
Manifesto Parti Islam Se-Malaysia (PAS). Hal ini terbukti apabila sebahagian
komponen kuasa negara yang sebelum ini terpusat (centralized) sejak era
Almarhum Tun Razak kini telah dikendurkan (Liberalized). Namun Manifesto BN
masih mengatasi Manifesto Pakatan Harapan (PH).
2. Analisis sebelum ini jelas telah membuktikan
bahawa MANIFESTO PAS MEMPUNYAI VISI NEGARA YANG LEBIH BERKUASA
DAN KUAT berbanding manifesto Pakatan Harapan (PH).
3. Empat komponen yang diajukan oleh Fareed Zakaria
dalam karya beliau ‘From Wealth to Power’ terbitan Princeton University Press
kembali digunapakai bagi menilai kuasa negara dalam ketiga-tiga Manifesto BN,
PAS, dan PH.
4. Keempat-empat komponen ‘kuasa negara’ dari
perspektif ‘State-centered Realism’ yang diajukan Fareed Zakaria ialah autonomi
negara (state autonomy), skop tanggungjawab negara (state scope), keupayaan
negara mengekstrak sumber (state’s ability to extract wealth), dan kesepaduan
negara (state cohesion).
5. Kuasa negara yang kuat dicirikan oleh negara
yang berautonomi tinggi, memiliki skop tanggungjawab yang luas, berkeinginan
(dan mampu) mengekstrak sumber dalam skala besar, dan bersepadu. Negara yang lemah pula dicirikan oleh
autonomi yang rendah, memiliki skop tanggungjawab yang sempit, tidak
berkeinginan mengekstrak sumber dalam skala besar, dan tidak bersepadu.
6. Kesemua empat komponen kuasa negara ini cukup
penting dari perspektif geopolitik dan geostrategi dalam jangka masa panjang di
mana Fareed Zakaria mengajukan bahawa ‘sesebuah negara hanya mampu untuk
meluaskan kepentingan politik mereka ke luar negara apabila terdapat
peningkatan relatif kuasa negara mereka’.
7. Analisis ini turut menambah satu lagi dimensi,
iaitu ‘Visi Antarabangsa’. Adalah
sia-sia sekiranya negara mempunyai kuasa yang kuat namun tidak memiliki visi
antarabangsa yang proaktif. Lebih malang
sekiranya kuasa yang kuat tersebut digunakan sekadar untuk mengukuhkan status
quo order dunia semasa tanpa berikhtiar untuk mempengaruhi atau
mengubahnya.
8. SECARA KESELURUHANNYA, MANIFESTO BN MASIH MENYAINGI MANIFESTO PAS dalam menguatkan
kuasa negara seperti dalam aspek ‘Skop Negara’ dan ‘keupayaan negara
mengekstrak sumber’, namun ia sedikit kendur dari segi ‘Autonomi negara’ dan
‘kesepaduan negara’. Bukti ketara
terdapat dalam halaman 201 dan 202 Manifesto BN. Manifesto PH pula gagal untuk menyaingi
kesemua empat komponen kuasa negara dalam Manifesto PAS dan BN.
9. Dari segi komponen yang pertama iaitu Autonomi
Negara, dalam halaman 201 Manifesto BN mengambil keputusan mengurangkan
autonomi negara dengan pendirian ‘zaman Kerajaan mengetahui dan menentukan
segalanya sudah berakhir’. Hal ini
diterjemahkan dengan langkah memperkenalkan mekanisme “Petisyen Awam untuk
setiap isu mustahak. Mana-mana petisyen atas talian yang menerima lebih 30,000
sokongan akan mendapat maklum balas dari Kerajaan” (Hlm.202).
10. PAS
SEBALIKNYA mengukuhkan kuasa Eksekutif dengan menawarkan
kombinasi kerajaan Teknokrat iaitu ‘Pemerintahan yang DITERAJUI OLEH
KUMPULAN PAKAR YANG MEMPUNYAI ILMU DAN KEMAHIRAN YANG TINGGI DALAM BIDANG
MASING-MASING, sektor kementerian diambil alih mengikut bidang
kepakaran seseorang menteri, meletakkan kepakaran dan kemahiran sebagai aspek
utama’.
11. SEBALIKNYA
PH menerusi “Janji 12: Menghadkan tempoh perkhidmatan
Perdana Menteri dan menstruktur semula Jabatan Perdana Menteri” JELAS MENYASARKAN PELEMAHAN KUASA EKSEKUTIF. Langkah
ini diterjemahkan melalui penurunan “tanggungjawab lain [JPM] akan diturunkan
kepada kementerian-kementerian yang bersesuaian” di samping “Mengurangkan
bilangan agensi di bawah Jabatan Perdana Menteri dengan cara memindahkan
seberapa banyak agensi yang mungkin ke kementerian yang berkaitan”.
12. Dari segi komponen kedua iaitu kesepaduan
negara pula, Manifesto BN memperkenalkan langkah yang membawa implikasi
pengurangan kesepaduan iaitu penubuhan Jawatankuasa Terpilih Parlimen. Langkah ini bertujuan ‘memperhalusi serta
memberi maklumbalas mengenai isu-isu kepentingan awam’ (hlm.208).
13. Namun demikian, langkah ini diimbangi hakikat
bahawa kesepaduan Jabatan Perdana Menteri (JPM) di bawah BN sedia kukuh. JPM kini menguasai tidak kurang 58 jabatan
seperti Unit Perancang Ekonomi (EPU), Majlis Keselamatan Negara (MKN), ESCOMM,
APMM, Angkatan Pertahanan Awam Malaysia, Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA), Unit
Khas Strategik (UKS), dan sebagainya.
14. Sepertimana PAS yang mengusulkan penubuhan
Institusi Hisbah Rakyat (People Ombudsman) sebagai pemantau (Manifesto halaman
5), BN turut memperkenalkan inisiatif Ombudsman: “Mewujudkan Ombudsman untuk
menyiasat sebarang aduan awam mengenai ketidakadilan dan kelemahan perkhidmatan
kementerian, jabatan dan agensi Kerajaan” (Hlm.205).
15. MANIFESTO
PH sebaliknya MENJEJASKAN KESEPADUAN NEGARA dengan Janji 27 untuk memansuhkan Akta Majlis
Keselamatan Negara (MKN) 2016. Akibatnya kesepaduan antara Perdana Menteri,
Menteri Pertahanan, Menteri Dalam Negeri, Panglima ATM, dan Ketua Polis Negara
bakal terjejas. Seperti mana penegasan Fareed Zakaria tentang pentingnya
‘kesepaduan negara’ (state cohesion), demikianlah peri pentingnya kesepaduan
Majlis Keselamatan Negara di mana ‘pembuatan keputusan yang terpusat menjamin
keupayaan dan kecekapan sesebuah negara’ dalam bertindak ketika di masa krisis
mahu pun konflik.
16. Dari segi komponen ketiga iaitu keupayaan
negara mengekstrak sumber (state’s ability to extract wealth), kapasiti negara
yang tinggi diutamakan oleh kedua-dua BN dan PAS. Syarikat-syarikat Berkaitan Kerajaan (GLCs)
dan Syarikat-syarikat Pelaburan Berkaitan Kerajaan (GLICs) terus dijanjikan BN
sebagai wahana penjana sumber negara.
Turut menarik perhatian ialah janji BN Meningkatkan kerjasama Kerajaan
dengan peneraju industri pertahanan tempatan bagi menghasilkan teknologi
pertahanan keluaran Malaysia (Hlm.89).
17. Demikian juga dinyatakan PAS dalam Prinsip WINS
2051 iaitu Prinsip kelima ‘Peranan jelas dan cekap antara kuasa Politik dan
kuasa ekonomi. Kuasa Politik sebagai
penentu halatuju negeri, Perancang Program, dan Pemantau. Kuasa
Ekonomi melaksanakan perancangan yang diputuskan dengan kepentingan rakyat
sebagai keutamaan’. Perbezaan PAS dengan
BN terletak pada satu aspek kritikal: PAS mengajukan rancangan Penggantian
Import (Import Substitution):
“Menukarkan keperluan kepada barangan import dengan
barangan domestik khususnya berkaitan dengan projek-projek kerajaan…Sekaligus
produk dan perkhidmatan inovasi negara mesti diberi ruang agar dapat memasuki
pasaran untuk dikomersilkan…memberi fokus kepada inisiatif “localization” di
mana produk dan perkhidmatan tertentu dibantu untuk dibangunkan di dalam
negara” (Dokumen Hijau PAS halaman 24-25).
18. Sebaliknya, JANJI 60 PH MELETAKKAN NEGARA DI BAWAH PIAWAIAN (dan kawalan komitmen) asing seperti OECD, Bank
Dunia, Open Government Partnership, Open Contracting Partnership, Open Budget
Initiative, dan sebagainya (Halaman 153).
19. Dari perspektif komponen keempat ‘skop negara’
(state scope), kerajaan yang mengurangkan perbelanjaan awam dinamakan ‘Minimal
state’ manakala kerajaan yang meningkatkan perbelanjaan awam seperti negara
berkebajikan dinamakan ‘Maximal state’. BN DAN PAS KEDUA-DUANYA MENJANJIKAN MALAYSIA
SEBAGAI ‘MAXIMAL STATE’, SEBALIKNYA PH MEMILIH LALUAN MENJADIKAN
MALAYSIA SEBAGAI ‘MINIMAL STATE’.
20. Janji 60 PH antaranya jelas memaksa kerajaan
meminimumkan perbelanjaan awam dan selari pula dengan prinsip ‘small state,
limited government’. Hal ini berkait dengan persepsi negatif terhadap hutang
kerajaan dan matlamat yang lebih diutamakan ialah pengurangan defisit dalam
belanjawan kerajaan.
21. Sebaliknya, Prinsip Kelima WINS 2051 PAS
mencerminkan aliran ‘Maximal state’ yang lebih kuat dengan menjanjikan kerajaan
lebih bebas untuk merencana pembangunannya tanpa ikatan atau komitmen
luar. Prinsip ini juga bebas daripada
mazhab ekonomi politik Libertarian mahupun Neoliberal yang cenderung kepada
penswastaan, liberalisasi, dan deregulasi.
22. Demikian juga BN di mana kerajaan masih
berskala ‘Maximal State’ seperti mana yang disenaraikan dalam pelbagai projek
pembangunan yang dijanjikan Manifesto BN.
Saiz dan dominasi GLCs dan GLICs tidak tergugat. Paling ketara dalam segmen perumahan rakyat,
infrastruktur, perusahaan kecil dan sederhana (PKS), serta perindustrian
berteknologi tinggi.
23. Dari sudut visi antarabangsa pula, posisi yang
berbeza dapat diperhatikan antara ketiga-tiga BN, PAS, dan PH. BN lebih selesa dengan status quo order
antarabangsa dengan pendekatan Konstruktivisme, PAS pula lebih Realis dengan
bermatlamat menjadi pemain utama di tiga peringkat sistem antarabangsa yang
berbeza, manakala PH pula lebih terikat dengan paradigma
‘Liberal-Institutionalism’.
24. Manifesto BN dalam seksyen 5 ‘Keselamatan’,
menjelaskan visi antarabangsa BN iaitu: meluaskan diplomasi pertahanan
serantau, idea Gerakan Kesederhanaan Global (GMM), dan Pusat Keamanan
Antarabangsa Raja Salman. BN masih
mengekalkan objektif untuk menyebarluaskan idea ‘kesederhanaan’ yang selari
dengan pendekatan aliran Konstruktivisme dalam hubungan antarabangsa di mana
nilai-nilai sebegini dipromosikan dalam proses ‘Sosialisasi’.
25. PH
PULA TERIKAT DENGAN PARADIGMA ‘Liberal-Institutionalism’
di mana dalam Janji 60 PH hanya menyasarkan untuk “memposisikan Malaysia
sebagai kuasa pertengahan (middle power)” (Hlm.155).
Manifesto PH menyaksikan Malaysia sebagai pemain biasa dalam institusi
antarabangsa sedia ada seperti ASEAN, Komanwel, OIC, dan PBB.
26. Lebih Realis ialah PAS yang meletakkan “Fasa 3:
Malaysia Memimpin 2041-2051” dalam tiga struktur antarabangsa utama seperti
mana digariskan dalam Wawasan Induk Negara Sejahtera (WINS 2051). Fasa 3 WINS PAS menyasarkan Malaysia menjadi
pemimpin di peringkat serantau, peringkat negara Islam, dan juga dalam kalangan
negara sedang membangun khususnya negara Dunia Ketiga.
27. Konklusinya, Manifesto PAS menjanjikan Malaysia
yang lebih kuat dan berkuasa dengan autonomi yang tinggi, pentadbiran yang
bersepadu, berkuasa mengekstrak sumber dalam skala yang besar, serta mempunyai
skop yang luas (Maximal State). Ia
mengatasi Manifesto BN yang turut menjanjikan negara yang berkuasa mengekstrak
sumber dalam skala yang besar, bersepadu, serta memiliki skop yang komprehensif
(Maximal State). Namun demikian Manifesto BN lebih kendur dari segi Autonomi
Negara. Manifesto PH pula kekurangan dalam kesemua empat komponen berkenaan.
#PRU14 – 09 MEI 2018 – BERTINDAKLAH DENGAN BIJAK BAGI MENENTU
HALA-TUJU NEGARA, AGAMA, BANGSA DAN TANAH AIR TERCINTA.
